Verschillende druktechnieken en hun toepassingen

Drukwerk, we kunnen niet zonder. Al eeuwenlang rollen boeken, affiches, … van de pers. Steeds sneller en steeds meer. Vandaag leven we meer dan ooit in een multimedia wereld. Er gebeurt heel wat online, maar toch blijft drukwerk heel belangrijk.

Bij iedere druktechniek zijn er 4 basiselementen nodig: de drukvorm, het te bedrukken materiaal, inkt en de drukkracht. We zetten in dit artikel eens alle druktechnieken op een rijtje.

Offset drukwerk of vlakdruk

Offset is de meest gebruikte druktechniek voor grote oplages.

Het beeld dat gedrukt moet worden, wordt fotografisch op een aluminium plaat aangebracht. Die plaat wordt vochtig gemaakt en de plaat zonder beeld neemt het vocht aan. Daarna komt de inkt erop, dit stoot water af en hierdoor neemt enkel de delen van de aluminium plaat het beeld. Vervolgens wordt de inkt gedrukt op een rubberdoek, zo verkrijg je een spiegelbeeld. Dit spiegelbeeld wordt ten slotte gedrukt op grote vellen papier.

Wat zijn de pluspunten van offset?

• Goede reproductie van fijn detail en kleurtonen
• Kwalitatief resultaat bij 4 kleurendruk die aangevuld kan worden met bijkomende  pantone kleuren
• Goede kwaliteit op verschillende soorten papier = gestreken en ongestreken papier
• Zeer geschikt om ook op zwaardere papiersoorten en karton te drukken
• Vooral interessant voor middelgrote en zeer grote oplages

Wat zijn de minpunten van offset?

• Kans op papierverspilling
• Door de opstartkosten kunnen kleine oplages duurder uitvallen
• Er is inschiet (startvellen) nodig om tot het juiste drukresultaat te komen (bij de nieuwste drukpersen wordt dit gereduceerd tot een minimum)
• Bij grote drukvlakken kan er een langere droogtijd nodig zijn voor het drukwerk verder verwerkt kan worden

Digitaal drukwerk

Naast offset, is digitaal drukken ook een veelgebruikte druktechniek.

Belangrijk verschil is dat digitaal drukken direct vanaf de bestanden wordt gedrukt, er is dus geen tussenkomst van een fotografische plaat. Dit maakt het een stuk flexibeler. In plaats van inkt wordt er gebruik gemaakt van toners. De kwaliteit hiervan verbetert constant.

Pluspunten van digitaal drukken?

• Zeer interessant bij kleine tot middelgrote oplages
• Snelle verwerking
• Extra tool = variabele data; dat elk drukwerk voorzien kan worden van een unieke aanspreking, code of kleur naargelang de link met een apart databestand

Minpunten van digitaal drukken?

• Bij digitale druk wordt elke drukfile omgezet in vierkleurendruk, hierdoor kunnen sommige kleuren een ander resultaat geven dan bij offset druk. Bij de meest recente machines zijn de verschillen steeds kleiner
• Er kan een standverschil zijn tussen de vellen, dit kan een probleem vormen bij de verdere verwerking van een drukwerk vb stansen, rillen, foliedruk

Zeefdruk

Zeefdruk wordt ook wel doordruk genoemd. De inkt voor je afbeelding of ontwerp druk je door een zeef van zijde, polyester of staal. Dat gaas wordt beplakt met een lichtgevoelige laag die met positiefilm belicht wordt. De vlakken die ingekleurd moeten worden was je weg bij het ontwikkelen. De gaas leg je over het te bedrukken oppervlak, daarna smeer je inkt over het gaas, die drukt door het gaas en hecht aan het oppervlak. Hierbij werk je nog met je handen.

Pluspunten van zeefdruk?

• Geschikt voor verschillende vlakke oppervlakken (katoenen tassen, t-shirts, …)
• Mogelijk om te drukken met Pantone (mooie en intense kleuren)
• Slijtvast en zeer dekkend

Minpunten van zeefdruk?

• Maximum in 4 kleuren te bedrukken
• Tijdintensief: productie kost tijd + inkt moet even drogen
• Fijne details moeilijk weer te geven
• Duurder in kleine oplages

Tampondruk

Met tampondruk kan je allerlei oppervlakken bedrukken. In een soort mal wordt je afbeelding geëtst. Die mal wordt een cliché genoemd, de ets in het cliché wordt gevuld met inkt. Daarop wordt een siliconen drukkussen gedrukt (het tampon). Het tampon neemt de afbeelding in spiegelbeeld op en dat wordt vervolgens gedrukt op het object. Deze techniek lijkt heel hard op stempelen.

Pluspunten van tampondruk?

• Geschikt voor gebogen of oneffen oppervlakken (balpennen, snoepdeksels, …)
• Haarscherpe bedrukking (veel detail)
• Bedrukking in PMS-kleuren mogelijk (tot 4 kleuren)

Minpunten van tampondruk?

• Kan enkel voor kleine oppervlakken
• Tijdintensief, hierdoor is het voor kleine oplagen duur
• Niet slijt- en krasvast

Transferdruk

Ideaal voor het bedrukken van flexibel materiaal zoals petjes, paraplu’s, …. De opdruk wordt op een (transfer)papier aangebracht. Daarna wordt het te bedrukken artikel samen met het transferpapier op hoge temperatuur tegen elkaar gedrukt. De hitte zorgt ervoor dat de inkt op het transferpapier los laat en zich hecht op het product.

Pluspunten van transferdruk?

• Geschikt voor polyester artikelen en artikelen die uit flexibel materiaal bestaan
• Mogelijk om op niet gebruikelijke plaatsen te drukken: bv. een mouw, de band van de schoudertas, …
• Bedrukking in cmyk (full color)
• Geschikt voor logo’s met kleurverloop
• Fijne details mogelijk
• Meest geschikt voor kleine oplages

Minpunten van transferdruk?

• Druktechniek is minder duurzaam
• Duurder in grote oplages

Digitale print van promotionele artikelen

Jawel, een afbeelding kan rechtstreeks gedrukt worden van de printer op het product, zonder transferpapier, folie of iets dergelijks. Digitaal printen maakt het bedrukken in relatief hoge resolutie mogelijk.

Pluspunten van digitaal printen?

• Full color
• Erg scherpe weergave
• Gaat zuinig om met inkt en daardoor relatief goedkoop

Minpunten van digitaal printen?

• Alleen voor vlakke producten

Hoogdruk

Hoogdruk is de oudste druktechniek. Het eenvoudigste voorbeeld hiervan is een stempel. Je snijdt de delen die geen inkt mogen hebben weg en wat overblijft ligt hoger en dient om te drukken. De eerste boeken werden via hoogdruk gedrukt. Deze druktechniek wordt niet zo vaak meer toegepast, is een specialisatie op zich. Voor exclusief drukwerk zoals mooie uitnodigingen voor een huwelijk of een bijzonder geboortekaartje kan dit een mooie realisatie geven. Boekdruk is een vorm van hoogdruk maar het is geen synoniem.

Pluspunten van hoogdruk?

• Het geeft een hoge dichtheid
• De bedrukking is steeds in 100%, er is geen kleurschakering of raster mogelijk

Minpunten van hoogdruk?

• Deze druktechniek is exclusief waardoor de kostprijs ook duurder is

• Er wordt gebruik gemaakt van stevig kwalitatief papier (dit is geen standaardpapier)

• Meerkleurendruk is mogelijk, maar moeilijker omdat dit in verschillende doorgangen moet gebeuren

Diepdruk

Het beeld die gedrukt moet worden ligt dieper in de drukvorm, die meestal bestaat uit een zachte metalen plaat. Het beeld kan je op verschillende manieren aanbrengen. Een nadeel bij diepdruk is dat je van 1 drupplaat slecht een beperkt aantal afdrukken kan maken. Een diepdruk is te herkennen aan de gekartelde letters omdat het hele ontwerp door ronde of vierkante rasternapjes wordt opgebouwd.

Pluspunten van diepdruk?

• Mooie resultaten
• Elk soort papier heeft een goed resultaat

Minpunten van diepdruk?

• 1 drukplaat is slechts een beperkt aantal afdrukken kan mee maken
• Hoge opstartkosten
• Drukplaten zijn duur om te maken
• Enkel voor hoge oplages

Blinddruk of preegdruk

Hierbij wordt er geen inkt gebruikt. Een logo, tekst of afbeelding wordt met een metalen stempel (cliché) in papier of karton gedrukt. Zo ontstaat een zichtbaar én voelbaar reliëf in het drukwerk. Blinddrukken kan ook op andere materialen dan papier zoals plastic kaartjes (creditcards), leer, … Het effect is steeds stijlvol en bescheiden.

Pluspunten van blinddruk?

• 3D-effect
• Geen inkt nodig
• Stijlvolle uitstraling
• Mooi resultaat op de betere papiersoorten

Minpunten van blinddruk?

• Geen kleur mogelijk
• Duur (je kan het gemaakt cliché wel meerdere keren gebruiken)
• Gebruik karton of erg druk papier, want het reliëf kan bij recto bedrukking aan de ommezijde (verso) zichtbaar zijn
• Niet mogelijk op te dun papier

Foliedruk of hotfoil

Bij foliedruk wordt er een goud-, zilver- of koperkleurige folie op het drukwerk aangebracht. Er zijn twee manieren om die folie te voorzien. De eerste (en oudste) manier is de traditionele foliedruk, de andere manier is digitale foliedruk.

Traditionele foliedruk

Men noemt dit ook wel ‘diepdrukfolie’, want de folie wordt ‘in’ je papier gedrukt waardoor er een reliëf ontstaat. Hoe gaat dit in zijn werk? Er wordt een metalen stempel (cliché) gemaakt met het logo of de tekst die in gouden folie moet worden gedrukt. Tussen de stempel en het papier komt de gewenste folie. Doordat de stempel verwarmd wordt, smelt de folie en hecht het zich bij het drukken vast aan het papier.

Voordelen van traditionele foliedruk:

• Het geeft een chique uitstraling
• Geeft een superfijn resultaat (kleine teksten en dunne lijntjes mogelijk in folie)
• Je krijgt ook een reliëf in het papier (oogt heel stijlvol)

Nadelen:

• Je moet namelijk een unieke stempel laten maken voor je ontwerp. Daarnaast is het ook een tijdrovende klus. Daarom is het erg duur voor kleine oplages.
• Doordat de stempel echt in het papier wordt gedrukt, is er altijd wat dikker papier nodig

Digitale foliedruk         

Bij digitale foliedruk komt de folie ‘op’ het papier te liggen. Het heeft hierdoor een goedkopere uitstraling dan bij traditionele foliedruk. Nadat alles van ontwerp (met uitzondering van de folie) op het papier is gedrukt wordt er een soort lijm aangebracht (polymeer) op het drukvel. Het drukvel gaat langs een rol met folie. Die folie hecht zich aan het polymeer en de folie die niet hecht blijft dan gewoon op de rol zitten. Hierna wordt er ook nog een speciale vernis over de foliedelen gebracht zodat ze goed beschermd zijn tegen beschadiging.

Pluspunten van digitale foliedruk?

• Veel goedkoper (er moet geen stempel worden gemaakt)
• Hier kan er met een dunner papier gewerkt worden
• Geschikt voor kleinere oplages

Minpunten van foliedruk?

• Goedkopere uitstraling
• Afwerking is niet zo fijn
• Fijne lijntjes en kleine teksten in folie (minder dan 12 punt groot) niet mogelijk

UV-druk

UV-druk wordt ook wel ‘UV directdruk’ genoemd. De inkt droogt niet aan de lucht, maar wordt uitgehard met ultraviolet licht. Doordat de uitharding snel gebeurt dringt de inkt ook niet door in het papier. UV-bedrukking kan ook op promotionele artikelen.  

Pluspunten van UV-druk?

• Inkt is meteen droog
• Gaat heel snel
• Erg gedetailleerd beeld
• Bijna alle materialen kunnen met UV worden bedrukt
• Kan mooie effecten geven om bepaalde delen in het beeld te accentueren

Minpunten van UV-druk?

• Niet zo goed voor het milieu
• Niet zo geschikt voor hoge oplages
• Bij de bedrukking op papier moet er eerst een plastificatie (mat/soft touch) aangebracht worden
• Hogere kostprijs

Borduren

Borduren is machinaal stikken van een bepaald patroon. Met borduren krijgt je kledij een kwalitatieve uitstraling. De prijs is afhankelijk van de grootte van je ontwerp die je wil laten borduren.

Pluspunten:

• Slijt-en wasbestendig
• Ideaal voor kleding (fleece, petten, polo’s, …)
• Passende draadkleuren bij elk logo

Minpunten:

• Gedetailleerde logo’s zijn niet altijd mogelijk
• Kleurverlopen weergeven is moeilijk

Kortom: de verschillende druktechnieken bieden je veel mogelijkheden om eruit te springen met jouw drukwerk! Al een idee welk voor welk drukwerk jij gaat? We helpen je graag verder om de juiste keuze te maken!